‘Het is belangrijk dat we ons als sector laten zien als strategische partner’

De suggestie van Kees van Amstel van zojuist klonk zo aanlokkelijk: “veel zeuren, elke dag maar weer”. Toch wil Vewin-voorzitter Pieter Litjens daar niet helemaal in meegaan. “We willen niet het stigma krijgen van de zeurende partij die geen vergunningen krijgt en de waterkwaliteit beneden de maat vindt. Het is belangrijk dat we ons als sector laten zien als strategische partner. We zijn niet zomaar tien drinkwaterbedrijven die hun begroting moeten rond krijgen. We zijn tien bedrijven waar meer dan 5.000 mensen elke dag met hart en ziel werken om schoon drinkwater uit de leidingen te laten komen. En dat is belangrijk voor onze voedselzekerheid, de volksgezondheid en onze welvaart.” 

In heel veel gevallen weten we nog steeds niet wat er precies in de Maas terecht komt.

Vergunningen
Daarom is niet alleen de hoeveelheid, maar ook de kwaliteit van onze waterbronnen zo belangrijk. Annette Ottolini is al tien jaar directeur van drinkwaterbedrijf Evides en zag die kwaliteit in die periode flink afnemen. “De wake-up call kwam in 2015, toen drinkwaterbedrijven tijdelijk geen water uit de Maas konden innemen door vervuiling. We zijn nu alerter op wat er in het water terechtkomt, maar ik vind het te gek voor woorden dat nog niet alle vergunningen voor bedrijven die in de Maas lozen onder onder de loep zijn genomen. In heel veel gevallen weten we nog steeds niet wat er precies in de Maas terecht komt." 

En dat hoeft niet, benadrukt Ottolini. “Er zijn al bedrijven die een heel transparante vergunning hebben gekregen. Bij elke nieuwe stof die zij in het water willen gaan lozen moeten ze eerst onderzoeken wat de waterbezwaarlijkheid ervan is. De vergunning kwam tot stand volgens de Mutual Gains Approach, waarbij de belangen van iedereen zijn meegenomen. Dat we zo’n proces niet bij alle bedrijven voor elkaar krijgen, begrijp ik niet.” 

Stroperig en traag
Ook Ines Kostić begrijpt dit niet. “Maar het past bij Den Haag. Iedereen is gewend dat alles stroperig en traag gaat en lijkt dat ook te accepteren”, zo zegt het Tweede Kamerlid voor de Partij voor de Dieren. “Maar ik vind dat we wel wat peper kunnen gebruiken. Degenen die ons leiden geven nu nog te vaak prioriteit aan grote economische belangen, maar daar moeten we voorbij kijken. Dat wil ik ook gaan inbrengen bij het debat over water dat we binnenkort in de Tweede Kamer gaan voeren. Minister Madlener zegt nu nog dat hij de urgentie niet inziet.” 

Degenen die ons leiden geven nu nog te vaak prioriteit aan grote economische belangen

SP-senator Lies van Aelst vindt ook dat die economische belangen te vaak de doorslag geven. “Het is nu nog zo dat de vervuiler de winst krijgt en dat het collectief daarvoor betaalt.” Volgens haar is een van de oplossingen dat we alle vergunningen opnieuw gaan beoordelen. Bedrijven kunnen nu vaak met een hele lappendeken van zeer oude vergunningen hun gang gaan. “Onze gedeputeerde in de provincie Zuid-Holland heeft daar al eens voor gepleit, maar het kabinet Rutte wilde daar acht jaar geleden niet aan. Dat vind ik oprecht onbegrijpelijk: hoe kan het dat je bedrijven een vergunning geeft voor het lozen van stoffen waarvan we nog helemaal niet weten of ze op de lange termijn schadelijk zijn?”

Hoopgevend
Pieter Litjens heeft er veel vertrouwen in dat de drinkwaterbedrijven schoon en gezond drinkwater kunnen blijven leveren. “Maar wel tegen hogere kosten en meer inspanning.” En eigenlijk snijdt de sector zichzelf daarmee weer in de vingers, analyseert Ottolini. “Er werken ontzettend veel slimme mensen in de sector die altijd oplossingen weten te vinden. Dat staat ons in de weg, want dat betekent dat we het elke keer wel weer redden. Maar we kunnen het systeem niet eeuwig blijven oprekken, zoals we ook in onze Drinkwateragenda zeggen. Over twee weken zit ik bij de minister aan tafel en dan hoop ik dat we hem met ons verhaal aanzetten.” 

‘Gevaarlijke drinkwaterlobby steeds machtiger in Den Haag’, zo kopte de satirische nieuwssite De Speld deze ochtend. De eerste zin van het artikel: “De drinkwaterlobby, beter bekend als Big Aqua, wint steeds meer terrein in Den Haag.” SP-senator Van Aelst verwijst er lachend naar: “Laten we hopen dat De Speld snel gelijk krijgt.”